powiedzieć ostatnie słowo

* * *

- wiem -wiesz -wiedzą, - wiedz

1. (= wyrazić coś słowami) say, tell; powiem ci w sekrecie I'll tell you in secret; powiedz mi wprost give it straight to me; co ty powiesz!? you don't say (so)!, no kidding!, no shit!; co powiesz na... how about...; ani słowa mi nie powiedziała she didn't say a word; prawdę l. szczerze powiedziawszy frankly speaking; powiedzieć prawdę w oczy give sb a piece of one's mind; powiedzieć komuś do słuchu give sb an earful, send sb away with a flea in their ear; powiedziałem sobie, że to już ostatni raz I told myself that it was the last time; powiedzieć coś w nieodpowiedniej chwili time one's words badly, say sth at an inopportune moment; powiedzieć coś nie w porę mistime sth; powiedzieć coś przez łzy weep sth out; powiedzieć coś niewiele myśląc say sth unguarded, blurt sth out; powiedzieć, co się myśli nail one's colors to the mast; nie umiem powiedzieć ask me another; jak to powiedzieć how shall I put it; powiedzieć swoje speak one's mind; powiedzieć swoje zdanie say sth out; wystarczy powiedzieć, że... suffice it to say that...; powiedzieć jasno, że... make it plain that...; powiedzieć ostatnie słowo say the last word; powiedzieć komuś komplement compliment sb, pay a compliment to sb; powiedziałem do niej po imieniu I addressed her by her first name; łatwiej powiedzieć, niż zrobić (it's) easier said than done; chcę przez to powiedzieć, że... what I mean is that...; gdy się powiedziało A, trzeba powiedzieć B in for a penny, in for a pound; odszczekać l. odwołać to, co się powiedziało eat l. swallow one's words; tak mi się tylko powiedziało I didn't mean it; powiedzieć coś na kogoś inform l. snitch l. rat l. tell on sb; nic mi to nie powiedziało it didn't ring a bell; swoje powiedziałem pot. I said what I had to say; powiedział, co wiedział pot. he said what he knew; że tak powiem so to say, if I may say so; sam powiedz l. powiedz sam wouldn't you agree?; powiedzmy (let's) say; a jeśli to będzie, powiedzmy, piękna dziewczyna? and if that's going to be, say, a beautiful girl?

2. (= oznajmić) inform, announce, say; co chcesz przez to powiedzieć? what do you mean by that?; to za mało/za dużo powiedziane that's an understatement/overstatement; nie można powiedzieć, by była zbyt miła you can't say she's too nice; kto by to powiedział? who would have thought it?; w Biblii powiedziane jest: Nie lękajcie się the Bible says l. reads: Do not fear.

* * *

Gen.pl. słów

1. (= wyraz) word; brzydkie słowo four-letter word, swearword; cierpkie l. gorzkie słowa bitter words; dobre słowo kind word; mocne słowa blunt words; ostre l. szorstkie słowa harsh words; próżne l. puste słowa empty words, hot air; święte l. złote słowa gospel truth; wielkie słowa big words; Słowo Boże rel. God's Word, the Word of God; słowa prawdy naked truth; to moje ostatnie słowo this is my last word; mieć ostatnie słowo ( w jakiejś sprawie) have the final say ( w czymś in sth); jednym słowem in a l. one word; innymi słowy in other words; w krótkich słowach in short l. brief; gra słów wordplay, play on words; ( żart słowny) pun; szkoda słów it's a waste of breath, it's no use (talking to him, trying to convince them, etc.); od słowa do słowa, zaczęli rozmawiać o... while chatting, they moved on to...; w dosłownym tego słowa znaczeniu in the literal sense of the word, literally; połykać słowa swallow words; ważyć słowa weigh one's words; nie mogę znaleźć słów (= jestem zbyt wzruszony, zdenerwowany itp.) words fail me; słowo w słowo word for word; powtórzyć coś słowo w słowo repeat sth verbatim; cytować coś słowo w słowo quote l. cite sth chapter and verse l. verbatim; mam do pana dwa słowa could I have a word with you?; nie pisnąć ani słowa not breathe a word; nie powiem o nim złego słowa I won't say a word against him, I'll never speak ill of him; wspomnisz moje słowo you'll remember my words; opowiedzieć coś swoimi słowami tell sth in one's own words; powiedzieć coś w dwu słowach put sth in a nutshell; przerwać komuś w pół słowa cut in on sb; chwytać kogoś za słowa catch sb in their words; nie przebierać w słowach not mince one's words; licz się ze słowami! watch your mouth l. language!; nie dał/dała/dali mi dojść do słowa I couldn't get a word in edgewise; Br. I couldn't get a word in edgeways; brak mi słów I'm at a loss for words; muzyka do słów Mickiewicza music to the lyrics by Mickiewicz; wymiana słów verbal exchange; nie móc wykrztusić słowa not be able to speak a word, be dumbstruck; słowa więzną mi w gardle I'm choked up; słowa, które padły z twoich ust, są dla nas bardzo bolesne the words you said are very painful to us.

2. ( wypowiedź) word, utterance; słowo drukowane the printed word; słowo mówione the spoken word; słowo pisane the written word; słowo wiążące lead-in; słowo wstępne foreword, introductory remarks; wolność słowa freedom of speech; ostatnie słowo prawn. last word; wpadać komuś w słowo cut in on sb; wypluj to słowo! perish the thought!

3. (= obietnica) word, promise; dać słowo give one's word; dotrzymać słowa keep one's word; nie dotrzymać słowa go back on one's word; ręczyć za kogoś/coś słowem give one's word for sb/sth, vouch for sb/sth; poprzeć słowo czynem suit the action to the word; słowo honoru word of honor; Br. word of honour; ( jako wykrzyknik) on my honor! Br. on my honour! rzucać słowa na wiatr give empty promises; słowo daję l. daję słowo I swear to God!, no kidding!; trzymać kogoś za słowo hold sb to their word; uwierzyć komuś na słowo give sb the benefit of the doubt; być po słowie be bethroted; słowo? promise?; możesz mi wierzyć na słowo take my word for it; słowo się rzekło, kobyłka u płota delivered as promised.

4. przest., jęz. verb; słowo posiłkowe auxiliary verb.

5. tylko pl. (= tekst piosenki) lyrics.

- polskie/obce słowo a Polish/foreign word

- proste/banalne słowa simple/banal words

- słowa otuchy/skargi words of encouragement/complaint

- słowa prawdy the truth

- powiedzieć komuś kilka a. parę słów prawdy to tell sb a few home truths

- powiedzieć komuś kilka słów do słuchu to give sb a piece of one’s mind

- dobór słów the choice of words

- oszczędność słów economy of words

- znaczenie słowa the meaning of a word

- poznawać nowe słowa to learn new words

- brak mi słów, żeby wyrazić swoją wdzięczność/moje oburzenie I’m at a loss for words to express my gratitude/my outrage

- chwytać a. łapać kogoś za słowa to trip sb up

- starannie dobierać a. odmierzać słowa to choose one’s words very carefully

- połykać słowa to mumble

- nie przebierać w słowach to not mince one’s words

- opowiadać coś własnymi słowami to relate sth in one’s own words

- rozumieć się w pół słowa to understand one another instantly

- od słowa do słowa zgadało się, że chodziliśmy do tej samej szkoły one thing led to another and it turned out that we went to the same school

- przejść od słów do czynów to move from words to action

- czyny przemawiają głośnej niż słowa actions speak louder than words

- skończyło się na słowach it was just talk

- ująć coś w słowa to express sth in words

- wpaść komuś w słowo to interrupt sb in mid-sentence

- wepchnąć komuś słowa w gardło to make sb swallow their words

- słowa grzęzną mu/jej w gardle he/she chokes on words

- nie lubię wielkich słów I don’t like big talk

- w krótkich słowach a. w paru słowach podsumowała dyskusję she summed up the discussion briefly a. in a few words

- w liście nie było ani słowa o pieniądzach in the letter there was no mention of money

- wyszedł bez słowa he left without saying a word

- czy mogę zamienić z tobą kilka słów? may I have a word with you?

- pozwól na słowo come here, I’d like to have a word with you

- mam do ciebie słowo there’s something I’d like to tell you

- słowo mówione/drukowane/pisane the spoken/printed/written word

- żywe słowo live words

- mieć dar słowa to have the gift of the gab; to have kissed the blarney stone pot.

- mistrz słowa a master of words

- wolność słowa freedom of speech

- słowo wiążące Teatr a linking commentary

- dać/złamać słowo to give/break one’s word

- dotrzymać słowa to keep one’s word

- trzymać kogoś za słowo to take sb at his word

- ręczyć za coś słowem to swear by sth

- uwierzyć komuś na słowo to trust sb’s word

- „nikomu nie powiesz, słowo?” – „słowo” ‘you won’t tell anybody, promise?’ – ‘promise’

- być z kimś po słowie przest. to be engaged to sb

- zwrócić komuś słowo przest. to break the engagement

- słowo honoru! I swear!, I’m giving you my word of honour!

- obiecuję zwrócić tę książkę pod słowem honoru I promise on my honour to return this book

- ten guzik/ta półka trzyma się tylko na słowo honoru pot., przen. this button/shelf is hanging on by a prayer

- wierzę ci na słowo I’ll take your word for that

- słowo daję, widziałam go na własne oczy believe me, I saw him with my very own eyes

- no, słowo daję! nie przesadzaj! pot., iron. my foot! stop exaggerating!

- masz rację, święte słowa you’re right, wise words

- moje słowa puszczał mimo uszu he turned a deaf ear to what I said

- wspomnisz moje słowa mark my words!

- „muzyka i słowa…” ‘music and lyrics by…’

- muzyka do słów znanej poetki music to the words by a well-known poet

- w połowie piosenki zapomniałam słów in the middle of the song I forgot the lines

- □ słowo boże Relig. word of God

- słowo wstępne preface, foreword

■ usłyszeć od kogoś dobre słowo to hear a kind word from sb

- być spragnionym dobrego słowa to long for a kind word

- nie można złego słowa o nim powiedzieć you can’t praise him enough, you can’t find a bad word to say about him

- jednym słowem in a word

- ostatnie słowo skazańca a convict’s last words

- nie będę czekał dłużej niż miesiąc, to moje ostatnie słowo I will not wait longer than a month, that’s final

- czy to twoje ostatnie słowo (w tej sprawie)? is that your last word (on the matter)?

- ten artysta nie powiedział jeszcze swojego ostatniego słowa this artist hasn’t said his last word yet

- ostatnie słowo techniki the last word in technology

- powtórzyć coś słowo w słowo to repeat sth word for word a. verbatim

- słowo się rzekło, kobyłka u płotu przysł. you can’t go back on your word now